سه چیز میخواهم درباره کاشی ضامن پاژ می دانستم

قاضی احمد به جلدی از خمسهٔ نظامی اشاره میکند که توسط شاه محمود نیشابوری نسخهبرداری و خوشنویسی و توسط بهزاد تصویرگری شدهاست. اما از سوی دیگر، با توجه به شاخ و برگ بسیار داستان از سوی مصطفی عالی و اینکه هیچیک از مورخان ایرانی به آن اشاره نکردهاند، میتوان در وقوع و اصالت آن تردید کرد. به هر تقدیر، هنوز بهسختی میتوان درجهٔ اصالت کامل بهزاد در ارائهٔ فرمهای جدید یا برتری آشکارش بر همهٔ نقاشان همکارش را مشاهده کرد و چنین موضوعی با چشمداشتها از چهرهٔ استادی که بهخاطر کمال هنرش در سراسر دنیای اسلام نامدار است، ناهمخوانی دارد. لورنس بینیون و دیگران با توجه به نگارهٔ چهرهٔ بهزاد که در کتابخانهٔ اِوکاف استانبول موجود است شخصیت او را محجوب و بیادعا اما تیزبین و اندیشمند ارزیابی میکنند و ادامه میدهند که با توجه به انتصابش به ریاست کتابخانهٔ سلطنتی شاه اسماعیل اول، احتمالاً مدیر توانایی بودهاست. در کتابخانهٔ ییلدیز استانبول، نگارهای موجود است که گمان میرود چهرهٔ بهزاد را در کهنسالی و در ظاهر مردی محجوب و در لباس دورهٔ صفوی نشان میدهد. از سوی دیگر، بابر و حیدر میرزا که گمان میرود منصف و بیتعصب بودهاند، جایگاه والای بهزاد در میان همروزگارانش را تأیید کردهاند.

در این شهر مکانی برای همایش جنبش عدم تعهد و بعد از آن برای دیگر همایشهای بینالمللی در نظر گرفته شد. آنچه مسلم است آفرینندهٔ این نسخهٔ نفیس، برجستهترین نقاشان آن روزگار بودهاند که برخی شاگرد بهزاد و برخی دیگر متأثران از او بودهاند. او ظاهراً دستکم دو خواهر و برادر داشتهاست، زیرا گفته میشود که فرزندانشان شاگردانش بودهاند. مطابق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، معاینات سالیانهٔ کارگران اجباری است اگر چه به نظر میرسد این معاینات برای درصد کمی از کارگران انجام میشود که عمدتاً شامل کارگرانی است که در صنایع بزرگ مشغول به کار هستند. پس از این که یک لایه انباشته و پرداخت شد، بستر چاپ به اندازه ضخامت یک لایه پایین میآید و همان فرایند تکرار میشود تا زمانی که جسم سه بعدی ساخته شود. در این شهر مردم به سه زبان کردی، فارسی و ترکی سخن میگویند که فارسیزبان مشترک اقوام مختلف در آن است. بهجز این فرمان، سندی که به وابستگی بهزاد با شاه اسماعیل گواهی دهد، حکایتی از مناقب هنروران تألیف پژوهشگر عثمانی، مصطفی عالی گالیپولی به سال ۹۹۵ ه.ق است. روز ۲۰ آبان ۱۳۹۷(۲۰ نوامبر ۲۰۱۸) استیون منوچین وزیر خزانه داری آمریکا گفت سوئیفت دادن خدمات به بانک مرکزی ایران را قطع و نهادهای مالی ایران را لیست گذاری خواهد کرد.

بهزاد احتمالاً آخرین سالهای زندگی خود را در تبریز در استخدام دربار صفوی سپری کرد. در سالهای بین ۶۲۵ تا ۷۰۰ پیش از میلاد اقوام دیگری همچون سکاها نیز در لرستان ساکن شدند. برخی از این نوشتهها به توطئه بین مطبوعات (شامل جان اس. قاضی احمد بر روابط شخصی نزدیک بین این دو تأکید میکند و میگوید پس از اینکه بهزاد در جوانی یتیم شد، ازسوی میرک تربیت شد و آموزش دید. کهنترین سند مکتوب زبان فارسی، شاهنامه کوس را جائی در طبرستان یعنی مازندران فعلی در نزدیکی شهر آمل توصیف میکند. علیرضا ملتزم رکاب فرهادخان شد و در خدمت این سردار به کارهای هنری و کتابت اشتغال داشت و در بیشتر مأموریتها همراه وی بود و با فرهادخان به خراسان و مازندران رفت. این حکایت همراه با پیشگویی پیروزی عثمانی است که بر تاریخیبودن آن تردید میافکند. رشت به مانند بسیاری از شهرهای بزرگ و معروف کشور از تعدادی از خانههای تاریخی بهره میبرد که هماکنون به جاذبههای گردشگری این شهر تبدیل شدهاند. بسیاری از آنها علاوه بر ارزش تاریخی و هنری، دارای ارزشهای کاربردی بوده و به عنوان کف پوش، سجاده، ضریح پوش، پرده و … با اینکه در اجرای این نقاشیها کاستی دیده نمیشود، اما در انتساب آنها به بهزاد تردید وجود دارد.

وی اندکی پیش از ۸۹۳ ه.ق به خدمت سلطان حسین بایقرای تیموری درآمد که دربارش در هرات محل گردآمدن نخبگان اهل ذوق و استعداد بود و نوایی و جامی و خواندمیر در کاشی حمامو دستشویی طوسی رأس آنها بودند. نویسندگان مرتبط با هرات مانند خواندمیر، بابر، و میرزا حیدر دوغلات تأکید میورزند که بهزاد ابتدا برای علیشیر نوایی و سپس سلطان حسین بایقرا کار میکرد. در بیشتر منابع معتبر، بهزاد بهعنوان شاگرد و زیردست روحالله میرک نقیزاده مشغول به کار بود که ابتدا کارگاه میرعلیشیر و سپس سلطان حسین را مدیریت میکرد. دوستمحمد و قاضی احمد جزئیات بیشتری در مورد بهزاد و میرک ارائه میدهند. کامپوزیتهای سرامیک-سرامیک از رابطهای ضعیفی استفاده میکنند که با جدا شدن یا لایه لایه شدن، ترک را محار یا منحرف کرده و به باقی ساختار اجازه میدهند تا بار را تحمل کند. کُردستانیها: کُردها در شهرهای اصفهان، گلپایگان، کاشان و همچنین نایین زندگی میکنند. دورهٔ زندگی بهزاد پس از مرگ سلطان حسین بایقرا در سال ۹۱۱ ه.ق بهدرستی معلوم نیست. قاضی احمد مشخص میکند که بهزاد در زمانی که کتابخانهٔ شاه طهماسب پیشترها تأسیس شده بود، وارد تبریز شد و مدیر آن، سلطان محمد، به حاکم نقاشی تعلیم میداد.